020amstelveen

Cruciale informatie en signalen rondom de beveiliging van Peter R. de Vries, Derk Wiersum en Reduan B., de broer van de kroongetuige, zijn meerdere keren in de bureaucratische molen gestrand. Dat blijkt uit een kritisch rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Het Openbaar Ministerie laat in een reactie weten dat zij lessen trekken uit het rapport. 

De slachtoffers waren betrokken bij het Marengo-proces, maar werden in een periode van ruim drie jaar geliquideerd in Amsterdam.  De Onderzoeksraad voor Veiligheid startte na de liquidaties een onderzoek naar het stelsel Bewaken en Beveiligen (B&B) en concludeert dat er fouten zijn gemaakt: “Het stelsel B&B kreeg niet alle informatie die in de opsporing beschikbaar was over de dreiging. Ook werd het niet altijd betrokken bij de besluiten die in de opsporing werden genomen. Dit had te maken met het bestaan van gescheiden werelden binnen het OM en de politie”.

Alle drie de slachtoffers waren in beeld bij de organisaties binnen het stelsel B&B, omdat ze volgens justitie en de politie alle drie bedreigd werden door hetzelfde criminele samenwerkingsverband. 

Reduan B. had aangedrongen op beveiliging van zijn familieleden, dat deed hij al voor bekend werd dat zijn broer verklaringen zou gaan afleggen in het Marengo-proces. “Toen de aanslag op hem plaatsvond waren er voor hem nog geen concrete beveiligingsmaatregelen getroffen. Wel was de afspraak gemaakt dat er bij een melding op zijn woon- en werkadres met hoge prioriteit zou worden opgetreden door de politie”, schrijft de Onderzoeksraad.

Deze maatregel was ook getroffen voor de woon- en werkadressen van Derk Wiersum en Peter R. de Vries. Bij de woning van Derk Wiersum waren beveiligingsmaatregelen getroffen en vond politietoezicht plaats. Peter R. de Vries wilde zijn agenda niet delen om toezicht bij aankomst en vertrek te kunnen regelen. Van de mogelijkheid om zelf risicovolle momenten aan te dragen heeft hij geen gebruik gemaakt. Er was wel politietoezicht rond zijn woning.

Gescheiden werelden

Naast het feit dat belangrijke informatie achterbleef werden ook signalen vanuit de bedreigde personen zelf niet gezien als concrete dreigingsinformatie en pasten daardoor niet in de gebruikelijke systematiek. “Inhoudelijke verschillen van inzicht escaleerden tot een verstoorde relatie tussen de overheid en de familie van de kroongetuige en Peter R. de Vries. Het afnemende wederzijds vertrouwen stond informatiedeling en samenwerking om gezamenlijk tot een passende oplossing te komen in de weg.”

Aanbevelingen

De Onderzoeksraad beveelt in het rapport aan om het stelsel en de adviezen over de benodigde beveiligingsmaatregelen te betrekken bij de afweging om een kroongetuige in te zetten. De benodigde beveiligingsmaatregelen moeten in werking zijn gesteld voordat een kroongetuigendeal publiek bekend wordt. Bij dreiging vanuit de zware, georganiseerde criminaliteit is het volgens de Onderzoeksraad nodig om de coördinatie van het stelsel Bewaken en Beveiligen landelijk en als hoofdtaak te organiseren.

Daarnaast moet de informatie-uitwisseling tussen het stelsel B&B en opsporingsdiensten verbeterd worden. Ook moet informatie van de personen die beveiligd worden beter benut worden. 

“De gebruikelijke systematiek moet worden aangepast om voorstelbare dreigingen beter in te kunnen schatten, daarop te handelen en samen met de te beveiligen persoon tot passende maatregelen te komen. Bij het ontstaan van relationele conflicten tussen overheid en personen hebben overheidspartijen een bijzondere verantwoordelijkheid vanwege hun zorgplicht. Om goed invulling te kunnen geven aan deze zorgplicht, is een stevige wettelijke basis nodig voor het stelsel Bewaken en Beveiligen waarin de rechten en plichten van te beveiligen personen, hun werkgevers en de overheid zijn vastgelegd. Ten slotte beveelt de Onderzoeksraad aan beveiligingssituaties structureel te evalueren”, aldus de OVV.